Sinterklaas is weer in het land. Mijn hart maakt een klein sprongetje want: 'Wie ziet is krijgt lekkers, wie stout is de roe. De roe zorgde er vroeger voor dat kinderen zich gedroegen en in het gareel liepen. Goed gedrag werd beloond. De roe werd ingezet als waarschuwing. Heb jij ooit met de roe gehad?
De roe is een bundel van takken (twijgen) waarmee geslagen kan worden. Doorgaans werd (wordt) voor de roe takken van de berk gebruikt. Soms vers gesneden, maar meestal gedroogd en ontdaan van de bladeren. De roe is onlosmakelijk verbonden met het feest van Sinterklaas. In het verleden werd de roe onder meer als strafwerktuig gezien. Je hebt vast wel eens afbeeldingen gezien waarbij een kind achterna werd gezeten door een Piet met een roe. Of een kind dat over de schoot lag bij Sinterklas en een flinke 'spanking'' kreeg. Een kind kreeg ook de roe als schoencadeautje. Dat kon worden gezien als straf/waarschuwing of als teken dat een kind te oud was om (n0g) cadeautjes te krijgen. De roe heeft lang een grote rol gespeeld. Dat gaat zelfs terug tot in de middeleeuwen. In de 18e eeuw kreeg het feest een andere wending. Het was een periode waarin Sint zich ook met de opvoeding ging bemoeien. Tegenwoordig vinden wij het ‘not done’ dat Sinterklaas zich zich nog met de opvoeding bemoeit. De 'zak' kan nog net, maar de roe mag niet meer gebruikt worden. Alhoewel ik stiekem hoop…
Volgens Wikipedia brengt elke slag met de 'echte' roe, in een fractie van een seconde, een serie parallelle striemen toe. Hoewel de kracht van de slag zo verdeeld wordt, blijft de impact gelet op de kleine totale oppervlakte intens genoeg om in regel meer schade aan te richten dan een enkele stok. Om efficiënt te zijn, bijzonder pijnlijk, niet zelden tot bloedens toe, wordt de roede op de blote huid toegediend, meestal op het achterwerk. Het ontbloten zitvlak garandeert tevens intense vernedering. Zeker als het degene degen deze straf publiek moet ondergaan.
In Nederland wordt de roe officieel niet meer gebruikt, maar in traditionele Sinterklaasliedjes wordt hij nog steeds genoemd. Tot een paar jaar geleden zag ik ook nog weleens op inpakpapier het symbool van de roe terug. En kon je in snoepwinkels een roe met snoepjes erop krijgen. Vorig jaar heb ik nog een poging gedaan hiertoe, maar in mijn omgeving was geen ‘Sintroe’ meer te vinden.
De roe heeft meerdere betekenissen en staat ook symbool voor vruchtbaarheid. Daarnaast gebruikt Piet de roe om de schoorsteen mee schoon te maken. Het belangrijkste doel van de roe is om iemand een paar zere billen te bezorgen. Natuurlijk niet te verwonden. Of ik echt met de roe wil krijgen, is nog maar de vraag. Ik weet wel dat een pak op mijn billen zijn doel meestal bereikt en doorgaans ook zeer effectief is. Een paar halfzachte tikken op mijn kont is minder effectief. Dus zet ik vanavond dan toch maar mijn schoen . Want zoals ik al eerder schreef, kregen mensen ook de roe als ze te oud waren om hun schoen te zetten….